پایان نامه تحقیق بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری و فرسودگی شغلی در کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت

عنوان :

تحقیق بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری و فرسودگی شغلی در کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده:

هدف از انجام این“ تحقیق بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری و فرسودگی شغلی در کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر“است. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی است جامعه آماری پژوهش، کلیه کارکنان دانشگاه آزاد اسلامشهر در سال تحصیلی (1391-1390) به تعداد434نفر می باشد.حجم نمونه طبق جدول مورگان 170 نفر برآورد گردید و به صورت تصادفی _ساده انتخاب گردیدند. ابزار گرد آوری داده ها دو پرسشنامه کیفیت زندگی کاری والتون و فرسودگی شغلی مسلش که ضریب اعتبار آنها به کمک آلفای کرونباخ به ترتیب (87/0)و(89/0)تعیین گردید.

نتا یج  این پژوهش نشان داد که:

1- بین کیفیت زندگی کاری و فرسودگی شغلی کارکنان دانشگاه آزاد واحد اسلامشهررابطه معکوس و معناداری وجود دارد.2-از میان مولفه های کیفیت زندگی کاری  بر اساس ضریب همبستگی پیرسون بین متغیرهای فرصت رشد و امنیت شغلی ، قانون گرایی در سازمان و وابستگی اجتماعی زندگی کاری با فرسودگی شغلی رابطه معنادار و معکوس وجود دارد.3- از میان مؤلفه های کیفیت زندگی کاری ، متغیرهای قانون گرایی و توسعه قابلیتهای اجتماعی با بیشترین میانگین بیشترین تاثیر را بر فرسودگی شغلی دارند.

کلید واژه ها:کیفیت زندگی کاری،فرسودگی شغلی ،دانشگاه آزاد اسلامشهر.

1ـ مقدمه:

توجه به منابع انسانی پدیده ای است که در دو دهه اخیر توسعه فراوان یافته است. چهارچوبهای فکری جدید و دگرگونی های عمیقی که در حوزه و عرصه منابع انسانی پدید آمده، راه را برای بهره گیری بیشتر از توان و تخصص کارکنان سازمانها هموار کرده است . بسیاری از رخدادهای سالهای اخیر که در چهارچوب عدم تمرکز و کاهش لایه های سازمانی ، مدیریت مشارکتی، مدیریت عملکرد و نظایر آن پدید آمده اند رمز افزایش بهره وری  منابع انسانی محسوب می شوند. این مفاهیم بدین معنا است که نگرش سازمانها نسبت به نیروی کار دگرگون شده و از آن به عنوان “سرمایه های هوشمند ” یا “دارایی و منابع پرارزش ” یاد می کنند. بهره گیری از این منبع برای سازمان ارزش افزوده ایجاد می کند ( بزازجزایری، پرداختچی،1386). رویکرد تفکر سیستمی تلاش می کند تا برخوردی اصولی تر با پیچیدگی های دنیای کنونی داشته باشد و از این طریق راه کار مناسب تری برای مواجهه با آن ها ارائه نماید. کیفیت زندگی کاری [1]از مباحثی است که در نیم قرن گذشته از جوانب مختلف مورد بحث، بررسی و مطالعه قرار گرفته است و هنوز هم در مورد مصادیق آن اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد (غلامی ، 1388).

نظر سنجی ها مشخص کرده است که بیش از 50در صد کارکنان سازمانها نمی دانند ماموریت سازمانی که در آن کار می کنند چیست؟84درصد آنان این گونه تصور می کنند که آگاهی از ماموریت سازمانی تاثیر چندانی بر روی کیفیت کارشان نمی گذارد و44درصد کارمندان سازمانها هیچگونه همدلی وارتباط عاطفی بین خود و مدیران                رده های بالاتر سازمانی که در آن کار می کنند،نمی بینند.بررسی دیگری در همین زمینه نشان می دهد که دو پدیده زندگی کاری وزندگی شخصی اثرات متقابل وتشدیدکننده ای بر یکدیگردارند. فردی که در زندگی خانوادگی وشخصی خود مشکلات زیادی دارد،بطور قطع این مشکلات ،بر روی تمرکز ،رضایت از کار ،بهره وری وشادابی وی در محیط کار اثر می گذارد.(شیر آشیانی ،1388).

یکی از عمده ترین مسائل شغلی که معمولا”به شکل واکنش در برابر فشارهای شغلی وسازمانی در میان کارکنان خدمات انسانی دیده می شود،پدیده فرسودگی شغلی است .فرسودگی شغلی کاهش قدرت سازگاری فرد با عوامل فشارزاست وسندرمی است مرکب از خستگی جسمی وعاطفی که منجر به ایجاد خود پنداره ی منفی در فرد است ،نگرش منفی نسبت به شغل وفقدان احساس ارتباط با مراجعان به هنگام انجام وظیفه می شود.در سال های اخیر ،اصطلاح فرسودگی شغلی در نوشته های مختلف با استرس حرفه ای ارتباط داده شده است .

کیفیت بالای زندگی کاری به عنوان شرط و پیش زمینه اساسی توانمند سازی منابع انسانی مورد نیاز سازمانها شناخته شده است. کیفیت زندگی کاری یکی از روشهای جذب و نگهداری کارکنان مستعد برای دستیابی به عملکرد و بهره روی بالاست. کیفیت زندگی کاری باعث تصمیم گیری مشارکتی،امنیت شغلی، بهبود شرایط و محیط کار، ایجاد فرصت پیشرفت شغلی و غنی سازی شغل در سازمان می باشد.کیفیت زندگی کاری یک فرهنگ و نگرش است که در آن کارکنان در کانون توجه قرار گرفته و با فراهم نمودن زمینه ها و امکانات رشد و ارتقاء باعث افزایش رفاه عمومی میشود ( ابطحی،1370(همچنین فرسودگی شغلی عامل مهمی در عدم موفقیت سازمان در رسیدن به هدفهاست. امروزه یکی از بحرانی ترین مسائل زندگی، کار در جهان پیچیده صنعتی میباشد و تعداد زیادی از افراد و نیروهای انسانی با مشکل استرس و در نهایت فرسودگی شغلی در گیرند و منابع زیادی در اثر آن از بین می رود(ابطحی،1370) علاوه بر تاثیرات منفی فرسودگی شغلی بر اشخاص ، سازمانها نیز با عواقب مهم و هزینه های مربوط به فرسودگی شغلی روبرو می شوند.( سید جوادین ، 1387) مدیران می توانند با بالا بردن کیفیت زندگی کاری ، زمینه فرسودگی شغلی کارکنان را کاهش دهند.

2-بیان مسئله :

موفقیت هر سازمانی بستگی به تخصیص، به کارگیری مناسب ابزار،تجهیزات، پول، مواد خام و منابع انسانی آن سازمان دارد و این امر در صورتی امکان پذیر خواهد بود که سازمانها بتوانند مهارتها، تواناییها و خصوصیات فردی و جمعی کارکنان خود را در راستای اهداف سازمان به کار گیرند از این رو گفته می شود سازمان، ترتیب منظم افراد برای دستیابی به اهداف مشخص است از طرفی در جهان امروز ، توانمندی ، قدرت اقتصادی و رفاه هر کشوری در گرو استفاده بهینه از امکانات ، منابع و نیروی انسانی آن کشور است در نتیجه هرچه نیروی کار شایسته تر و          کارآمد تر باشد، پیشرفت و توفیق آن کشور در عرصه های گوناگون اقتصادی اجتماعی بیشتر خواهد بود.

در راستای اهداف توفیق، کیفیت بالای زندگی کاری به عنوان شرط و پیش زمینه اساسی توانمندسازی منابع انسانی مورد نیاز سازمانها شناخته شده است.کیفیت زندگی کاری یکی از روشهای جذب و نگهداری کارکنان مستعد برای دستیابی به عملکرد و بهره وری بالاست . کیفیت زندگی کاری باعث تصمیم گیری مشارکتی ، امنیت شغلی، بهبود شرایط و محیط کار، ایجاد فرصت پیشرفت شغلی و غنی سازی شغل در سازمان  می باشد. کیفیت زندگی کاری یک فرهنگ و نگرش است که در آن کارکنان در کانون توجه قرار گرفته و با فراهم نمودن زمینه ها و امکانات رشد و ارتقاء باعث افزایش رفاه عمومی می شود(ابطحی ، 1370) همچنین فرسودگی شغلی عامل مهمی در عدم موفقیت سازمان در رسیدن به اهداف است.

امروزه یکی از بحرانی ترین مسائل زندگی، کار در جهان پیچیده صنعتی میباشد و تعداد زیادی از افراد و نیروهای انسانی با مشکل استرس و در نهایت فرسودگی شغلی در گیرند و منابع زیادی در اثر آن از بین                              می رود(ابطحی،1370) علاوه بر تاْثیرات منفی فرسودگی شغلی بر اشخاص ، سازمانها نیز با عواقب مهم و                   هزینه های مربوط به فرسودگی شغلی روبرو می شوند.( سید جوادین ، 1387) مدیران می توانند با بالا بردن کیفیت زندگی کاری ، زمینه فرسودگی شغلی کارکنان را کاهش دهند.

تنش در محیط کاری امری شایع است و بسیاری از افراد با آن مواجه می شوند، لذا گروهی از صاحب نظران رفتار سازمانی فشار روانی را بیماری شایع قرن توصیف کرده اند که در دراز مدت می‌تواند منجر به فرسودگی شغلی شود پس فرسودگی شغلی یکی از عمده ترین پیامدهای اجتناب ناپذیر تنش کاری است که به دنبال خود فرسودگی جسمی، تغییر در رفتار و عملکرد شغلی را به ارمغان می آورد، که در واقع می توان گفت فرسودگی شغلی با            نشانه های زیر شناخته می شود:

1ـ شاخصهای هیجانی که علایمی مثل بی علاقه شدن نسبت به شغل خود، افسردگی، احساس درماندگی و ناتوانی، از دست دادن همدلی نسبت به دیگران.

2ـ  شاخصهای نگرشی شامل بدبینی نسبت به دیگران، نسبت به مدیریت سازمان محل کار خود گله مند شدن از دیگران.

3ـ شاخصهای رفتاری شامل تحریک پذیری و پرخاشگر بودن، افزایش سوء مصرف مواد و افزایش مشکلات و درگیریها با مرئوسان، روسا، همکاران، همسر و فرزندان.

4ـ شاخصهای روان تنی مثل ابتلا به اختلال گوارشی و سردردها و ……..

5ـ شاخصهای سازمانی شامل دزدی، غیبت از کار، تنزل ابعاد اخلاقی و معنوی کارکنان است. (ساعتچی  ،1376)

افرادی که فرسودگی شغلی را تجربه می کنند یک تاثیر منفی بر همکارانشان می گذارند هم به وسیله ایجاد تضادهای پرسنلی و هم ایجاد اختلال در انجام وظایف شغلی پس می تواند مسری باشد و به صورت تعاملات غیررسمی در شغل تداوم یابد همچنین از جمله آثاری که فرسودگی شغلی به عنوان یک  سرایت کننده منفی دارد سرایت و تاثیر آن در زندگی خانوادگی افراد است. (بورک و گرنگلاس[2] 2001).

جکسون و مسلش (1982) مشاهده نموند که سطح خستگی هیجانی مرتبط با شغل افراد با گزارش همسرانشان در مورد عصبی، ناراحت و خسته و افسرده بودن آنان در منزل ارتباط معتبری داشت. این خستگی هیجانی مرتبط با شغل با کیفیت پایین زندگی خانوادگی که توسط همسر شخص گزارش می شود ارتباط قوی داشت.

در حدود 50 سال پیش یک جامعه شناس بنام ویلارد والر اهمیت موقعیت شغلی شوهر و تاثیر آن بر ازدواج و روابط خانوادگی خاطر نشان ساخت (ایگمن ،1986) وی خاطر نشان ساخت که موقعیت اقتصادی خانواده فرایند تعارض خانواده را عمیقا تحت تاثیر قرار می دهد. شرایط سخت کاری و استرسهای ناشی از آن به خانه منتقل                 می شود و زن و شوهر را علیه یکدیگر بر می انگیزاند. آمار بالای جدایی خانوادگی در کارکنان مشاغل که چالش و درگیری زیادی دارند، مشاهده شده است. شخصی که خودش را در شغلش شکست خورده می بیند، احتمالا با پرخاشگری در منزل در مقام جبران آن بر می آید و ذکر این نکته ضروری است که چنین خانواده هایی موفق نخواهند بود. (رسولی، 1381).

مبنای تحقیق حاضر بر پایه نظریه صاحب نظرانی چون والتون و مسلش در رابطه با متغیر مستقل ” کیفیت زندگی کاری ” بر اساس شاخصهای ارائه شده در مدل والتون و در رابطه با متغیر وابسته ” فرسودگی شغلی ” بر اساس مدل نظری ارائه شده توسط مسلش و جکسون پیشنهاد می شود:، والتون در ارائه چهارچوبی برای تجزیه و تحلیل کیفیت زندگی کاری، آن را به هشت عامل تقسیم میکند: 1- پرداخت منصفانه و کافی 2- امنیت و سلامت محیط کار 3- تامین فرصت رشد و امنیت مداوم 4- قانون گرایی در سازمان 5- وابستگی اجتماعی در زندگی کاری 6 – فضای کلی زندگی 7- وحدت و انسجام اجتماعی 8- توسعه قابلیتهای انسان. و بر اساس نظریه مسلش و جکسون ، فرسودگی شغلی شامل سه مولفه می باشد: 1- خستگی عاطفی 2- مسخ شخصیت 3- عدم موفقیت عاطفی. بنابراین، پژوهشگر در صدد است بررسی نماید که آیا بین کیفیت زندگی کاری و فرسودگی شغلی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر رابطه وجود دارد؟

3-اهمیت وضرورت مسئله:

امروزه درصد بالایی از منابع و سرمایه سازمانها را منابع انسانی تشکیل می دهد و همچنین نیروی انسانی به عنوان عامل استراتژیک در هر سازمان به شمار می رود. دانشگاهها نیز از این امر مستثنا نبوده و بخش عمده منابع موجود در دانشگاهها را عامل انسانی تشکیل می دهد . نوع وظایف محوله به این سازمان و وضعیت خاص آن در کشور و تعامل گسترده با قشر جوان کشور دارای اهمیت است بررسی و اطلاع از میزان کیفیت زندگی کاری کارکنان در هر سازمان از جمله دانشگاهها نیز از اهمیت فوق العاده ای بر خوردار است و بر مدیریت لازم است همواره آن را مدنظر داشته باشد.فرسودگی شغلی وقتی که حجم کار زیاد ، پاداش نا کافی ، عدم صداقت با شکست مواجه شدن کار و یا متعارض شدن ارزشها ، با هم ترکیب می شوند اتفاق می افتد در رهگذر این پیامدها جامعه نیز به بحرانهای پیچیده و دشواری روبرو می شود. در این مسیر استفاده از تکنیک ها و روشهای مختلف بهبود کیفیت کاری         می تواند مفید واقع شود .

با توجه به شیوع و گسترش روزافزون فرسودگی شغلی در بین کارکنان مشاغل مختلف بطوریکه سازمان بهداشت جهانی (W.H.O) 1987 اعلام کرده است که  جمعیت کارمندی از شغل خود ناراضی هستند و 90 درصد آنها معتقدند که شغلشان در جهت اهداف زندگی آنها نیست و 75 درصد کسانی هستند که به دنبال کمک های روانپزشکی هستند به دلیل عدم رضایت شغلی و عدم توانایی. و همچنین درگیریهای شغلی کاملا با تعارضهای کاری و خانوادگی مرتبط هستند و در جهت درک هر چه بیشتر این ارتباط و تاثیراتی که بر هم دارند سعی خواهیم کرد که با آگاهی علمی و مدارک مستند پیشنهاداتی را جهت برنامه ریزیهای لازم برای ارتقاء بهداشت روانی و حرفه ای کارمندان به منظور کاهش تبعات منفی این مساله ارائه دهیم.

مهم ترین ضرورت توجه به کیفیت زندگی کاری در سازمانها را  می توان به قرار زیر بر شمرد:

1- کیفیت زندگی کاری به عنوان فرهنگی که سطح بالایی از تعهد متقابل را بین اهداف سازمانی بوجود                می آورد کمک می کند که افراد به اهداف سازمان و توسعه آن متعهد باشد

2- کیفیت زندگی کاری بعنوان یک هدف ، بهبود عملکرد سازمانی را از طریق ایجاد مشاغل و محیط های کار چالشی تر راضی کننده تر موثرتر برای افراد در کلیه سطوح را فراهم کند

3- کیفیت زندگی کاری بعنوان فرایند موجبات تحقق اهداف را از طریق دخالت دادن و مشارکت فعال کلیه افراد سازمان را فراهم می کند.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.