پایان نامه امکان‌سنجی و ارزیابی تطبیقی کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرآیند روش‌شناسی(مطالعه موردی: مزرعه دانش)

پایان‌نامه دوره‌ی کارشناسی ارشد مدیریت پروژه ساخت

عنوان:

امکان‌سنجی و ارزیابی تطبیقی کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرآیند روش‌شناسی(مطالعه موردی: مزرعه دانش)

استاد راهنما:

دکتر داود رضا عرب

تابستان 1393

چکیده

امروزه پروژه­ها به دلایلی چون پیچیدگی فناوری و محیطی، حجم منابع و فعالیت‌های موردنیاز، تخصص­های متنوع و از همه مهم‌تر طراحی­های نامناسب، در مسیر دستیابی به اهداف خود دچار فراز و نشیب­های بسیاری شده و در چارچوب زمان، هزینه و حتی کیفیت تعیین‌شده به نتیجه نمی­رسند. در این میان مهندسی ارزش یکی از راهکارهایی است که با روش سیستماتیک و با تکیه‌بر خلاقیت. کار تیمی، ضمن بررسی موشکافانه پروژه، فرصت­هایی را برای اصلاح و بهبود پروژه در ابعاد زمان و هزینه و کیفیت فراهم می­آورد. دراین‌ارتباط، اطلاعات و ارتباطات به‌عنوان مبنای انجام هرگونه اصلاح و ارائه هر پیشنهادی نقش قابل‌توجهی را ایفا نموده و به‌عنوان ابزار عملیاتی این روش و متدولوژی موردتوجه خاص می­باشد. با توجه به جایگاه و اهمیت خاص اطلاعات در فرآیند مهندسی ارزش، به­کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات می­تواند در انجام هر چه‌بهتر و دقیق­تر و سریع­تر این روش نقش بسزایی داشته باشد و چالش­ها و دشواری­ها این روش را از بین برده و در بقای آن نیز مؤثر واقع شود. علیرغم مزیت­ها و توانمندی­های فناوری اطلاعات و ارتباطات و گستره کاربرد آن در مسائل واقعی، این ابزار     آن­گونه که انتظار می­رود در مطالعات مهندسی ارزش به کار گرفته نشده است، بررسی علل این امر، شناسایی زمینه­های کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات و پتانسیل­های بهبود مهندسی ارزش از طریق آن موضوع این پژوهش می­باشد. این پژوهش تلاش دارد امکان به‌کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات را در فرآیند مهندسی ارزش بررسی کند و نحوه به‌کارگیری را مورد تجزیه‌وتحلیل قرار دهد. برای این منظور ابتدا پس از مطالعه­های پیرامون مهندسی ارزش و فناوری اطلاعات و ارتباطات و آشنایی با ضرورت­ها، ویژگی­ها و    چالش­های آن دو، با انجام مطالعات میدانی، امکان کاربرد و میزان تأثیرگذاری فناوری اطلاعات و ارتباطات را در فرآیند مهندسی ارزش مورد ارزیابی قرار داده است. سپس به معرفی و شناسایی ابزارآلات مؤثر جهت استفاده در مهندسی ارزش پرداخته می­شود. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده به انجام فرآیند مهندسی ارزش با موضوع مزرعه دانش با استفاده از ابزارآلات فناوری اطلاعات و ارتباطات جهت میزان تأثیرگذاری فناوری اطلاعات را در فرآیند مهندسی ارزش مورد ارزیابی قرار داده است. در پایان پس از جمع­بندی نتایج به‌دست‌آمده، امکان کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات را در فرآیند مهندسی ارزش مثبت ارزیابی کرده و این فرآیند موجب افزایش بهره­وری، کاهش خطا انسانی، ایجاد بانک اطلاعاتی، افزایش تعاملات بین اعضا در مهندسی ارزش می­شود.

کلیدواژه: روش­شناسی ارزش، فناوری اطلاعات و ارتباطات، عملکرد، کاهش هزینه، امکان­سنجی.

فهرست مطالب

فهرست جدول‌ها 14

فهرست شکل‌‌ها 16

فصل 1-     مقدمه. 18

1-1-    تعریف مهندسی­ ارزش…. 18

1-2-    پیشینه مهندسی ارزش…. 18

1-2-1-     تیم­کاری مهندسی ارزش…. 19

1-2-2-     روش­کار مهندسی ارزش…. 19

1-3-    گام­های مهندسی ارزش…. 20

1-3-1-     فاز اطلاعات   21

1-3-2-     فاز تحلیل کارکرد. 21

1-3-3-     فاز خلاقیت  21

1-3-4-     فاز ارزیابی  21

1-3-5-     فاز توسعه   22

1-3-6-     فاز ارائه     22

1-4-    فناوری اطلاعات و ارتباطات… 22

1-5-    بیان مسئله. 24

1-6-    اهداف (کلی و جزئی) تحقیق.. 25

1-7-    سؤالات تحقیق.. 25

1-8-    فرضیه­های تحقیق.. 25

فصل 2-     نحوه‌ی ارائه‌ی مطالب در گزارش علمی… 27

2-1-    مقدمه    27

2-2-    سابقه تحقیقات و مطالعات انجام­گرفته. 27

فصل 3-     روش تحقیق… 33

3-1-    مقدمه    33

3-2-    معرفی روش انجام‌گرفته و مسائل و مشکلات هر گام در مهندسی ارزش…. 33

3-2-1-     فاز پیش مطالعه. 33

3-2-1-1- گردآوری اطلاعات مربوط به گرایش­های عوامل کلیدی پروژه 34

3-2-1-2- تکمیل مجموعه داده­ها 34

3-2-1-3- تعیین معیارهای ارزیابی.. 34

3-2-1-4- تعیین محدوده مطالعات… 34

3-2-1-5- تهیه مدل دادها     34

3-2-1-6- تعیین ترکیب گروه مطالعات… 35

3-2-1-7- مسائل و مشکلات فاز مطالعات مقدماتی  در مهندسی ارزش…. 35

3-3-    گام کارگاه اصلی.. 35

3-3-1-     فاز اطلاعات   35

3-3-1-1- مسائل و مشکلات شناسایی‌شده در فاز اطلاعات… 36

3-3-2-     فاز تحلیل کارکرد. 37

3-3-2-1- کارکردهای پایه     38

3-3-2-2- کارکردهای ثانویه    38

3-3-2-3- مسائل و مشکلات در فاز تحلیل کارکرد. 38

3-3-3-     فاز خلاقیت 39

3-3-3-1- مسائل و مشکلات در فاز خلاقیت… 39

3-3-4-     فاز ارزیابی(قضاوت) 40

3-3-5-     فاز توسعه   40

3-3-6-     فاز ارائه     41

3-3-6-1- مسائل و مشکلات فاز ارزیابی و توسعه و ارائه. 42

3-4-    پیشنهادات برای حل مسائل.. 42

3-5-    شناسایی راهکار بهبود برای برگزاری کارگاه مهندسی ارزش…. 44

3-5-1-     ویژگی­های سایت اینترنتی طراحی‌شده 44

3-5-2-     برنامه اسکایپ 45

3-5-3-     استفاده از برنامه وایبر. 46

3-5-4-     برنامه ویزیو 47

3-5-5-     برنامه میکوگو. 48

3-5-6-     برنامه  اکسل   48

3-5-7-     برنامه کامتاسیا 49

3-6-    چگونگی انجام کار با ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در گام­های مهندسی ارزش…. 49

3-6-1-     صفحه اصلی سایت… 49

3-6-2-     قسمت مدیریت… 50

3-6-3-     قسمت پروژه 51

3-6-3-1- قسمت تالار گفتگو  52

3-6-3-2- قسمت اطلاعات تخصصی.. 52

3-6-3-3- بخش اطلاعات پروژه 52

3-6-3-4- تصاویر                53

3-6-3-5- بخش اعضای تیم مهندسی ارزش…. 53

3-6-3-6- تاریخ‌های مهم       53

3-6-3-7- مبانی مطالعه        54

3-6-3-8- فاز پیش مطالعه     55

3-6-3-9- فاز اطلاعات          56

3-6-3-10-  تحلیل کارکرد       57

3-6-3-11-  فاز خلاقیت          57

3-6-3-12-  فاز ارزیابی            57

3-6-3-13-  فاز توسعه             58

3-6-3-14-  فاز ارائه               58

3-6-3-15-  فاز پس مطالعه)مطالعه تکمیلی) 58

فصل 4-     مطالعه موردی… 59

4-1-    مقدمه    59

4-2-    مطالعه موردی مزرعه دانش…. 59

4-2-1-     گام پیش مطالعه. 60

4-2-1-1- تعیین اعضای تیم مهندسی ارزش…. 60

4-2-2-     فاز اطلاعات مزرعه دانش…. 61

4-2-2-1- اطلاعات مزرعه دانش    61

4-2-2-2- معرفی شهرستان محلات… 62

4-2-2-3- ویژگیهای شهرستان محلات… 64

4-2-2-4- معرفی محل مزرعه دانش…. 65

4-2-2-5- موقعیت زمین و شیب زمین.. 65

4-2-2-6- خط آسمان           66

4-2-2-7- دید از مکان          67

4-2-2-8- فضاهای موجود      68

4-2-2-9- باد غالب              68

4-2-2-10-  جهت گیری ساختمان.. 69

4-2-3-     گام مطالعه اصلی(کارگاه مهندسی ارزش مزرعه دانش) 70

4-2-3-1- فاز اطلاعات پروژه (مبانی مطالعه) 70

4-2-3-2- فاز تحلیل کارکرد   74

4-2-3-3- تعیین کارکردهای مزرعه­دانش…. 75

4-2-3-4- تعیین کارکردهای اجزا 75

4-2-3-5- ترسیم نمودار سیستم تحلیل کارکرد. 77

4-2-3-6- انتخاب کارکردهای محوری.. 78

4-2-4-     فاز خلاقیت  79

4-2-5-     فاز ارزیابی   83

4-2-6-     فاز توسعه   84

4-2-7-     معرفی گزینه­ها منتخب… 85

4-2-7-1- گزینه باغ شهر       85

4-2-7-2- شرح ایده باغ شهر  86

4-2-7-3- تخمین هزینه        87

4-2-7-4- گزینه گیاهان زینتی و دارویی.. 88

4-2-7-5- شرح ایده                88

4-2-7-6- تخمین هزینه        89

4-2-7-7- گزینه مزرعه پایدار  90

4-2-7-8- شرح ایده             91

4-2-7-9- هزینه­ها               92

4-2-7-10-  گزینه مزرعه توریستی.. 92

4-2-7-11-  شرح ایده             93

4-2-7-12-  محاسبه شاخص ارزش…. 95

4-3-    فاز ارائه   95

فصل 5-     نتیجه‌گیری و پیشنهادها 96

5-1-    مقدمه     96

5-2-    نتایج به‌دست‌آمده از اجرای مهندسی ارزش به‌صورت مجازی.. 96

5-2-1-     فرضیات پروژه 98

5-3-    یافته­های تحقیق.. 99

فصل 6-         پیوست  100

6-1-    محاسبه شاخص ارزش…. 100

6-1-1-     فرآیند محاسبه شاخص ارزش در طرح‌های توسعه و عمران.. 100

6-1-2-     مرحله اول: تعیین معیارهای اصلی و زیرمعیارهای آنان.. 100

6-1-3-     مرحله دوم: محاسبه وزن معیارهای اصلی.. 100

6-1-4-     مرحله سوم: محاسبه وزن زیرمعیارها 100

6-1-5-     مرحله چهارم: محاسبه امتیاز یا نمره هر یک از گزینه‌ها یا طرح‌های پیشنهادی نسبت به زیرمعیارها            101

6-1-6-     محاسبه و مقایسه ارزش هر گزینه یا طرح.. 101

6-2-    مبانی اصلی روش فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی.. 104

6-2-1-     مراحل ارزیابی به روش فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی.. 105

6-2-1-1- گردآوری اطلاعات   105

6-2-1-2- تدوین سلسله‌مراتب مسئله موردبررسی.. 105

6-2-1-3- تشکیل ماتریس‌های مقایسه زوجی برای معیارها 106

6-2-1-4- تشکیل ماتریس‌های مقایسه گزینه‌ها بر مبنای معیارها و زیرمعیارها 107

6-2-1-5- تعیین وزن معیارها و اولویت‌بندی گزینه‌ها 107

6-2-1-6- محاسبه وزنهای محلی.. 108

6-2-1-7- محاسبه وزن کلی   108

6-2-1-8- محاسبه نرخ ناسازگاری.. 108

6-2-1-9- تعریف ماتریس سازگار 108

6-2-1-10-  الگوریتم محاسبه نرخ ناسازگاری یک ماتریس…. 108

6-2-1-11-  محاسبه ناسازگاری یک سیستم سلسله‌مراتبی.. 110

6-2-1-12-  علل بروز ناسازگاری.. 110

6-2-1-13-  نظرسنجی گروهی در فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی.. 111

6-2-2-     روش دستی ارزیابی به روشAHP.. 112

6-2-2-1- تدوین معیارها و تعیین درصد اهمیت آن‌ها 112

6-2-2-2- محاسبه وزن معیارها 113

6-2-2-3- محاسبه امتیاز گزینه‌ها و رتبه‌بندی آن‌ها 114

6-2-2-4- امتیاز نهایی گزینه‌ها 116

فهرست مراجع    118

فهرست جدول‌ها

جدول ‏4‑1-لیست اعضای تیم مهندسی ارزش پروژه مزرعه دانش…. 61

جدول ‏4‑2 معیارهای ارزیابی.. 73

جدول ‏4‑3- اجزا طرح مزرعه دانش…. 75

جدول ‏4‑4- کارکرد فضای مشارکتی.. 75

جدول ‏4‑5- کارکردهای استفاده از فضای موجود. 76

جدول ‏4‑6- کارکردهای توسعه گردشگری.. 76

جدول ‏4‑7- کارکردهای ایجاد رفاه 76

جدول ‏4‑8- ایجاد فضای جمعی روباز 77

جدول ‏4‑9 کارکردهای منتخب… 78

جدول ‏4‑10- ایده­های مزرعه دانش…. 80

جدول ‏4‑11- ایده‌های منتخب مزرعه دانش…. 83

جدول ‏4‑12- ایده‌های مرتبط با گزینه باغ شهر. 85

جدول ‏4‑13-  هزینه طرح مبنا 87

جدول ‏4‑14-  هزینه طرح مبنا 87

جدول ‏4‑15- هزینه طرح پیشنهادی باغ­شهر. 87

جدول ‏4‑16- ایده‌های مرتبط با گزینه گیاهان زینتی و دارویی.. 88

جدول ‏4‑17- هزینه طرح مبنا 89

جدول ‏4‑18- هزینه طرح پیشنهادی گیاهان زینتی و دارویی.. 90

جدول ‏4‑19-ایده‌های مرتبط با گزینه مزرعه پایدار 90

جدول ‏4‑20- تحلیل هزینه­های مزرعه پایدار 92

جدول ‏4‑21-ایده‌های مرتبط با گزینه مزرعه توریستی.. 92

جدول ‏4‑22- محاسبه شاخص ارزش…. 95

جدول ‏6‑1- محاسبه شاخص ارزش…. 101

جدول ‏6‑2- محاسبه وزن معیارها 102

جدول ‏6‑3- محاسبه وزن معیارها 103

جدول ‏6‑4- محاسبه وزن معیارها 103

جدول ‏6‑5-محاسبه وزن معیارها 104

جدول ‏6‑6- شاخص ناسازگاری ماتریس های تصادفی. 109

جدول ‏6‑7- مقایسه زوجی معیارها 113

جدول ‏6‑8- محاسبه امتیاز گزینه ها 114

جدول ‏6‑9- رتبه بندی گزینه ها 115

جدول ‏6‑10- رتبه بندی گزینه ها 115

جدول ‏6‑11- رتبه بندی گزینه ها 116

جدول ‏6‑12- نتایج حاصل از ارزیابی.. 116

جدول ‏6‑13-جمع بندی گزینه ها

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.